Zahtevamo naučno snimanje flore i faune Zvezdarske šume

Zahtevamo do nadležnih organa da se nalini naučni snimak flore i faune kompletne Zvezdarske šume.
Preliminarna analiza ukazuje, na uzorku dela šume, da je područje Zvezdarske šume kvalitetno. Svakako bi trebalo, na osnovu detaljnog naučnog snimanja celokupnog stanja Zvezdarske šume, doneti konačni sud o njenom kvalitetu.
Da bi ova studija bila kompetentna i reproducibilna predlažemo sledeće:
1. Da se celokupna Zvezdarska šuma isparceliše na ogledne parcele. U svakoj oglednoj parceli da se obeleže brojevima, uz odgovarajuću obradu kore, sva stabla iznad 15 cm širine na prsnoj visini.
2. Da se odredi vrsta drveta po brojevima, izmeri prsna širina, visina do kraja krune i visina prve bočne grane.
3. Da se utvrdi procenat alohtonih vrsta drveća u odnosu na autohtone.
4. Proceniti potencijal samoobnovivosti šume, s obzirom da preliminarni rezultati ukazuju na kvalitetne mladice, posebno jasena i javora.
5. Da se utvrde etaže u šumi, kao i vrste u donjim spratovima s obzirom na njihov značaj u održavanju biodiverziteta ornitofaune i drugih životinjskih vrsta.
6. S obzirom na tačku 4, proizilazi da treba utvrditi fenofaze donjeg sprata šume i izvršiti monitoring većeg broja rodova životinja.
Očekujemo da sve navedene analize izvrše kompetentne ustanove i stručnjaci, čiji će rezulati biti zasnovani na istinitim naučnim podacima i podložni eventualnoj verifikaciji od strane naučnika iz odgovarajućih oblasti iz zemlje i inostranstva.


Kvalitet zvezdarske šume
(deo oivičen ogradom KBC Zvezdara i ulicama: Vojvode Sime Popovića, Trnavska, Novice Cerovića)

Zbog predviđenog pretvaranja delova Zvezdarske šume u građevinsko zemljište, između 8. i 12. septembra 2009. godine izvršena je analiza dela šume kao što je naznačeno u gore navedenom naslovu.
Prema uputstvu priznatog šumarskog stručnjaka, merena je širina svakog stabla sa prečnikom većim od 15 cm a na visini od 130 cm od zemlje. Visina je određivana aproksimacijom, tako što je visina svakog 10. stabla određivana viziranjem i multiplikacijom metra dužine 2 metra do vrha krune. Visina okolnih stabala je upoređivana sa ovim stablom. Svako stablo je nakon merenja obeleženo običnom belom školskom kredom bez oštećenja kore da se isto stablo ne bi ponovo merilo ali i lakše odredio transekt za merenje. Mada je ovo približna metoda merenja visine, može se smatrati dosta tačnom za potrebe ove studije a širina stabla je merena do preciznoti od 1 cm. Zbog obima posla, beležen je rod a ne i vrsta u većini slučajeva. Ovo je i dovoljno za ovu studiju. Tokom analize, izmereno je preko 800 stabala i detaljna analiza je u toku. Treba napomenuti da su merenja izvele 2 osobe, jedna po profesiji biolog sa svojevremenim terenskim iskustvom merenja stabala na Goču za potrebe naučnog projekta.
Sada se već može reći da ovaj deo šume nije degradiran. To je razumljivo obzirom da je šuma sađena i dobrovoljnim radom 1945-47. godine a postoje još živi svedoci »akcijaši«. Stabla su visoka do oko 18 m i većina stabala ima sličnu visinu, bez obzira na vrstu drveta. Neka stabla dostižu širinu i do 70 cm i za dva hrasta se može reći da bi se mogla uvrstiti u kategoriju spomenika prirode pošto imaju i prelepu krošnju. Po lepoti su ravna stablima hrasta koji su zaštićeni u predelu »Jozića koliba« kraj reke Kolubare blizu Obrenovca..
Svega desetak stabala je suvo, što je normalno za svaku šumu. Poneko stablo je dvojno ali u veoma malom broju. Većina stabala su prava i zdrava. Od rodova dominiraju hrast, bor, jasen, javor, ima divljeg kestena, bresta, bukve itd. Od stranog drveća ima par bagrema, par gledičija, jedno kiselo drvo i to kraj ulice. Znači, šuma je uglavnom sa autohtonim vrstama. Na osnovu ove preliminarne studije, smatramo da ovaj deo šume nije degradiran kao što ima pojedinih mišljenja. Svakako da ima kvalitetnijih šuma, ali u današnje vreme uz probleme globalnog zagrevanja, zagađenja vazduha itd. svaka šuma je dobrodošla. Ujedno napominjemo da je i sve teže odnegovati novo drvo u gradu pa je postojeća šuma tim dragocenija.
Svakako da je sramota da u šumi ima toliko otpada što nije problem samo ove šume već cele Srbije. Bahatost pojedinih građana mora konačno da se rigorozno kažnjava pošto je već cela Srbija postala jedna deponija.

Treba napomenuti da u Zvezdarskoj šumi ima životinja koje su i zakonom zaštićene kao prirodne retkosti. Ornitolozi su utvrdili prisustvo čak 5 vrsta sova, tu su ptice pevačice, detlići, slepi miševi, ježevi, krtice, veverice itd. Sve nabrojene vrste su zakonom zaštićene i našle su svoje prebivalište na ovom prostoru. Treba napomenuti da ima pogrešnog mišljenja kako je šuma zarasla. Podrast, žbunje itd, je apsolutno prirodan sprat šumskog ekosistema i upravo se tu i gnezdi najveći broj ptica a ne u visokim krošnjama (tu se gnezde samo veće ptice). Delom se šuma i sama obnavlja pošto ima mladica. Srbija kao potpisnik velikog broja međunarodnih konvencija o biodiverzitetu, zaštiti prirodnih retkosti itd. je dužna da zaštiti Zvezdarsku šumu i sa tog aspekta.

dr Miroslav Demajo, biolog

Vladimir Martinović

Beograd, 13.09.2009.