Blog posvećen zaštiti, očuvanju
i unapređenju Zvezdarske šumeZaštićena Zvezdarska šuma
Izvor: Zavod za zaštitu prirode Srbije
Spomenik prirode „Zvezdarska šuma“ nalazi na prostoru opštine Zvezdara i predstavlja značajan deo sistema beogradskih šuma. Na osnovu predloga Sekretarijata za zaštitu životne sredine Grada koji je prihvatio i podržao pokrenutu građansku inicijativu, Zavod je izradio Studiju zaštite Zvezdarske šume, koja se od 15. marta do 15. aprila nalazi na javnom uvidu, zajedno sa predlogom akta o zaštiti.
Vračar se prvi put pominje na jednom turskom planu iz 1621. godine kao „brdo i veliko polje“. Delio se na Istočni, Zapadni i Veliki Vračar, odnosno Zvezdaru. Izgradnjom Astronomske opservatorije „Zvezdarnica“ godine 1931. na brdu iznad Dunava, ceo kraj grada je dobio ime Zvezdara. Nakon drugog svetskog rata sagrađen je Institut „Mihajlo Pupin“ i pristupni putevi do njega, kada se započinje sa pošumljavanjem celokupnog prostora.
Veoma važan deo sistema beogradskih šuma je svakako Zvezdarska šuma. Ona predstavlja obraslu (pod vegetacijom) površinu veštačkog porekla u urbanim uslovima grada Beograda. Stešnjena je i oivičena urbanim razvojem. Iako nastala ljudskom aktivnošću, primarno doprinosi regulisanju i poboljšanju mikroklimatskih uslova čime stvara povoljne uslove za odmor, boravak, rekreaciju i relaksaciju.
Zvezdarska šuma se nalazi na prostoru opštine Zvezdara i predstavlja deo srednje zone urbanog tkiva Beograda. Po položaju zauzima desnu stranu reke Dunav, tačnije pošumljeni deo Velikog Vračara koji dominira istočnim delom Beograda. Zvezdarska šuma je sa svih strana stešnjena gradskim tkivom, čime joj je određen nepravilan oblik površine.
Prostor Zvezdare predstavlja širok greben sa izrazitom južnom i jugozapadnom ekspozicijom, sa jedne strane i severnom severoistočnom, sa druge strane. Pravac pružanja grebena je istok-zapad. Najviši deo je zaravan sa dominantnom kotom terena od 254 m n.v (Opservatorija). Najniže kote su oko 150 m n.v. (prema Partizanskom putu) i oko 168 m n.v. (prema ulici Baje Sekulića).
U ekološko vegetacijskom smislu, prostor park šume Zvezdara potencijalno pripada klimatogenoj šumi sladuna i cera Quercetum-farnetto cerris. Ostatke nekadašnje vegetacije danas srećemo na severoistočnim padinama i uvalama koji su prekriveni degradacionim fragmentima hrastovih šuma – šikarama zajednica Querceto-Carpinetum serbicum Rudski, 1940. Nakon seče autohtone šume, područje se koristilo za uzgajanje povrtarskih kultura. U periodu od 1948 do 1950. godine usledile su dobrovoljne akcije pošumljavanja.
Urbani diverzitet flore zaštićenog područja odlikuje prisustvo 136 vrsta, od kojih se 11 vrsta nalazi u prilogu Pravilnika o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva („Službeni glasnik RS“, br. 5/10) i na Uredbi o stavljanju pod kontrolu korišćenja i prometa divlje flore i faune („Službeni glasnik RS“, br. 31/05, 45/05 – ispravka, 22/07, 38/08 i 9/10).
Zvezdarska šuma je sasvim sigurno značajna za zaštitu određenih vrsta ptica na lokalnom nivou, odnosno na nivou grada. Imajući u vidu da su zelene površine u Beogradu znatno redukovane i da su i dalje veoma ugrožene, svako područje koje još uvek ima donekle očuvana šumska staništa predstavlja izuztenu vrednost i ima izuzetan značaj za zaštitu i očuvanje diverziteta ptica. Ukupan broj ptica iznosi 48, od čega je Prema Pravilniku o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva („Službeni glasnik RS“, br. 5/10), većina vrsta koje se sreću na području Zvezdarske šume predstavlja strogo zaštićene vrste (SZ – 37 vrsta).
Prostor šume Zvezdara ima značajnu ulogu u daljem razvoju grada i njegove zelene infrastrukture. Sa ekološkog aspekta predstavlja vezu između gradskog i vangradskog zelenila. Od posebne važnosti je ostvarivanje veze Zvezdare preko zelenih koridora sa Banjičkom šumom šumama Košutnjak i Miljakovac, a prema jugoistoku grada sa Avalom.
Najznačajnija vrednost šumskog kompleksa je ona koju prepoznaju građani Beograda, a na osnovu čije inicijative je pokrenut postupak zaštite, uz podršku Gradskog sekretarijata za životnu sredinu Beograda.
Generalni plan Beograda 2021. godine je izdvojio Zvezdarsku šumu kao evidentiranu površinu sa prirodnim vrednostima, odnosno fiksni element zelenila koji spada u trajna dobra grada Beograda. Zbog ambijentalnog, simboličkog i ekološkog značaja za grad dat je predlog za njegovu zaštitu.
Stavljanjem pod zaštitu područja Zvezdarske šume, na dugoročnom planu, omogućiće se očuvanje celovitosti staništa, uspostavljanje funkcionalnosti i odvijanje sukcesija. Na taj način će se sanirati i zaustaviti negativan trend narušavanja prirodnih odlika Zvezdarske šume.
Vrednost šume Zvezdara ogleda se u:
1. položaju unutar gradske sredine - urbani biotop, kao fiksni element zelenila koji spada u trajna dobra grada Beograda, ambijentalnom, simboličkom i ekološkom značaju za grad,
2. očuvanosti stvorene prirodne strukture kao važnog prostornog (eko) segmenta, prostornoj i strukturnoj vezi zelenih površina gradske i vangradske zone;
3. refugijalnoj ulozi (flore i faune) i istaknutim vrednostima za zaštitu sa aspekta unapređenja prirodnih vrednosti i obnavljanja vrsta,
4. obezbeđivanju visokog nivoa kvaliteta življenja,
5. jedinstvenim estetskim i oblikovnim karakteristikama,
6. unapređenju vizuelnog kontrasta izgrađenom prostoru i poboljšanju kvaliteta urbane sredine i predeonih karakteristika uopšte,
7. regulisanju i poboljšanju mikroklimatskih uslova čime stvara povoljne uslove za odmor, boravak, rekreaciju i relaksaciju,
8. ispunjavanju različitih funkcija: socijalna, kulturna, turističko-rekreativna i naučno-istraživačka.
Ukupna površina prostora koji se predlaže za zaštitu iznosi 80 ha 57 a 87 m².
Zvezdarska šuma se prvi put predlaže za zaštitu kao zaštićeno područje, tj. Spomenik prirode – zaštićeno područje od lokalnog značaja (područje značajno za grad Beograd) - III (treća) kategorija sa uspostavljenim režimom zaštite III (trećeg) stepena, prema Zakonu o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS“, br. 36/09, 88/10 i 91/10).
Izvor: Zavod za zaštitu prirode Srbije
Spomenik prirode „Zvezdarska šuma“ nalazi na prostoru opštine Zvezdara i predstavlja značajan deo sistema beogradskih šuma. Na osnovu predloga Sekretarijata za zaštitu životne sredine Grada koji je prihvatio i podržao pokrenutu građansku inicijativu, Zavod je izradio Studiju zaštite Zvezdarske šume, koja se od 15. marta do 15. aprila nalazi na javnom uvidu, zajedno sa predlogom akta o zaštiti.
Vračar se prvi put pominje na jednom turskom planu iz 1621. godine kao „brdo i veliko polje“. Delio se na Istočni, Zapadni i Veliki Vračar, odnosno Zvezdaru. Izgradnjom Astronomske opservatorije „Zvezdarnica“ godine 1931. na brdu iznad Dunava, ceo kraj grada je dobio ime Zvezdara. Nakon drugog svetskog rata sagrađen je Institut „Mihajlo Pupin“ i pristupni putevi do njega, kada se započinje sa pošumljavanjem celokupnog prostora.
Veoma važan deo sistema beogradskih šuma je svakako Zvezdarska šuma. Ona predstavlja obraslu (pod vegetacijom) površinu veštačkog porekla u urbanim uslovima grada Beograda. Stešnjena je i oivičena urbanim razvojem. Iako nastala ljudskom aktivnošću, primarno doprinosi regulisanju i poboljšanju mikroklimatskih uslova čime stvara povoljne uslove za odmor, boravak, rekreaciju i relaksaciju.
Zvezdarska šuma se nalazi na prostoru opštine Zvezdara i predstavlja deo srednje zone urbanog tkiva Beograda. Po položaju zauzima desnu stranu reke Dunav, tačnije pošumljeni deo Velikog Vračara koji dominira istočnim delom Beograda. Zvezdarska šuma je sa svih strana stešnjena gradskim tkivom, čime joj je određen nepravilan oblik površine.
Prostor Zvezdare predstavlja širok greben sa izrazitom južnom i jugozapadnom ekspozicijom, sa jedne strane i severnom severoistočnom, sa druge strane. Pravac pružanja grebena je istok-zapad. Najviši deo je zaravan sa dominantnom kotom terena od 254 m n.v (Opservatorija). Najniže kote su oko 150 m n.v. (prema Partizanskom putu) i oko 168 m n.v. (prema ulici Baje Sekulića).
U ekološko vegetacijskom smislu, prostor park šume Zvezdara potencijalno pripada klimatogenoj šumi sladuna i cera Quercetum-farnetto cerris. Ostatke nekadašnje vegetacije danas srećemo na severoistočnim padinama i uvalama koji su prekriveni degradacionim fragmentima hrastovih šuma – šikarama zajednica Querceto-Carpinetum serbicum Rudski, 1940. Nakon seče autohtone šume, područje se koristilo za uzgajanje povrtarskih kultura. U periodu od 1948 do 1950. godine usledile su dobrovoljne akcije pošumljavanja.
Urbani diverzitet flore zaštićenog područja odlikuje prisustvo 136 vrsta, od kojih se 11 vrsta nalazi u prilogu Pravilnika o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva („Službeni glasnik RS“, br. 5/10) i na Uredbi o stavljanju pod kontrolu korišćenja i prometa divlje flore i faune („Službeni glasnik RS“, br. 31/05, 45/05 – ispravka, 22/07, 38/08 i 9/10).
Zvezdarska šuma je sasvim sigurno značajna za zaštitu određenih vrsta ptica na lokalnom nivou, odnosno na nivou grada. Imajući u vidu da su zelene površine u Beogradu znatno redukovane i da su i dalje veoma ugrožene, svako područje koje još uvek ima donekle očuvana šumska staništa predstavlja izuztenu vrednost i ima izuzetan značaj za zaštitu i očuvanje diverziteta ptica. Ukupan broj ptica iznosi 48, od čega je Prema Pravilniku o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva („Službeni glasnik RS“, br. 5/10), većina vrsta koje se sreću na području Zvezdarske šume predstavlja strogo zaštićene vrste (SZ – 37 vrsta).
Prostor šume Zvezdara ima značajnu ulogu u daljem razvoju grada i njegove zelene infrastrukture. Sa ekološkog aspekta predstavlja vezu između gradskog i vangradskog zelenila. Od posebne važnosti je ostvarivanje veze Zvezdare preko zelenih koridora sa Banjičkom šumom šumama Košutnjak i Miljakovac, a prema jugoistoku grada sa Avalom.
Najznačajnija vrednost šumskog kompleksa je ona koju prepoznaju građani Beograda, a na osnovu čije inicijative je pokrenut postupak zaštite, uz podršku Gradskog sekretarijata za životnu sredinu Beograda.
Generalni plan Beograda 2021. godine je izdvojio Zvezdarsku šumu kao evidentiranu površinu sa prirodnim vrednostima, odnosno fiksni element zelenila koji spada u trajna dobra grada Beograda. Zbog ambijentalnog, simboličkog i ekološkog značaja za grad dat je predlog za njegovu zaštitu.
Stavljanjem pod zaštitu područja Zvezdarske šume, na dugoročnom planu, omogućiće se očuvanje celovitosti staništa, uspostavljanje funkcionalnosti i odvijanje sukcesija. Na taj način će se sanirati i zaustaviti negativan trend narušavanja prirodnih odlika Zvezdarske šume.
Vrednost šume Zvezdara ogleda se u:
1. položaju unutar gradske sredine - urbani biotop, kao fiksni element zelenila koji spada u trajna dobra grada Beograda, ambijentalnom, simboličkom i ekološkom značaju za grad,
2. očuvanosti stvorene prirodne strukture kao važnog prostornog (eko) segmenta, prostornoj i strukturnoj vezi zelenih površina gradske i vangradske zone;
3. refugijalnoj ulozi (flore i faune) i istaknutim vrednostima za zaštitu sa aspekta unapređenja prirodnih vrednosti i obnavljanja vrsta,
4. obezbeđivanju visokog nivoa kvaliteta življenja,
5. jedinstvenim estetskim i oblikovnim karakteristikama,
6. unapređenju vizuelnog kontrasta izgrađenom prostoru i poboljšanju kvaliteta urbane sredine i predeonih karakteristika uopšte,
7. regulisanju i poboljšanju mikroklimatskih uslova čime stvara povoljne uslove za odmor, boravak, rekreaciju i relaksaciju,
8. ispunjavanju različitih funkcija: socijalna, kulturna, turističko-rekreativna i naučno-istraživačka.
Ukupna površina prostora koji se predlaže za zaštitu iznosi 80 ha 57 a 87 m².
Zvezdarska šuma se prvi put predlaže za zaštitu kao zaštićeno područje, tj. Spomenik prirode – zaštićeno područje od lokalnog značaja (područje značajno za grad Beograd) - III (treća) kategorija sa uspostavljenim režimom zaštite III (trećeg) stepena, prema Zakonu o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS“, br. 36/09, 88/10 i 91/10).
Нема коментара:
Постави коментар